Vi phạm phiên bản quyền âm nhạc: Hành xử sao cho hợp tình có lí?

Việc ca sĩ Mỹ Tâm yêu cầu gỡ MV triệu view “Anh thì không” sau khi bị tố vi phạm phiên bản quyền cho thấy, ví như không làm cho đến cùng, phổ biến ca sĩ khác vẫn tiếp tục lờ đi vấn đề tác quyền.

Hình ảnh mới của Mỹ Tâm trong MV “Anh thì không” - sản phẩm bị hoàn thành sản xuất vì vi phạm bạn dạng quyền. Ảnh: P.V

Chạm tới tự ái nghề nghiệp

Trưa 15.2, Mỹ Tâm phải gỡ MV “Anh thì không” trên hầu hết các trang nghe nhạc trực tuyến, cùng lúc gửi lời xin lỗi khán giả. Tuy nhiên, lời xin lỗi của cô cũng gây sốc không kém: “Do chưa mày mò kỹ nên chưa xác minh được tác giả viết lời Việt cho ca khúc nhạc Pháp “Anh thì không” nên nhất thời thời MTE sẽ khóa bài hát này trên kênh YouTube để tôn trọng bạn dạng quyền quý khách nhé. Rất xin lỗi người theo dõi vì sự bất tiện này”.

Tất cả thế hệ người theo dõi biết bài hát này, và ví như cần tra trên mạng, có thể nhân thức tên nhạc sĩ viết lời Việt. Cách thức nói của Mỹ Tâm cho nên vẫn còn động chạm không ít đến tác giả lời Việt của ca khúc này. Rộng rãi khán giả cũng thắc mắc rằng trong MV có ghi tên tác giả viết lời Việt là Vũ Xuân Hùng, làm cho phía Mỹ Tâm phải nhanh lẹ sửa lời xin lỗi thành “...do chưa mày mò kỹ để đóng tác quyền cho tác giả viết lời Việt cho ca khúc nhạc Pháp “Anh thì không” nên tạm thời MTE sẽ khóa bài hát này...”.

“Anh thì không” là một ca khúc nhạc Pháp được nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng viết lời Việt, đây cũng là thành quả được Mỹ Tâm thi hành MV trong dịp tết gần đây và tạo nên cơn sốt trên mạng phố hội, đoạn ghi hình clip làm được gần 3 triệu lượt xem. Tuy nhiên, Mỹ Tâm ra MV mà không xin phép cả nhị tác giả.

Theo nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng, trong gần nửa thế kỷ qua, rộng rãi nghệ sĩ như Thanh Lan, Ý Lan, Duy Quang quẻ, Ngọc Lan, Kiều Nga, Minh Tuyết, Lưu Bích, Thủy Tiên, Minh Hằng, Hồ Ngọc Hà, Đàm Vĩnh Hưng, diễn viên Thúy Nga... đều thể hiện ca khúc này và xin phép ông hoặc gửi ông tiền phiên bản quyền, dù đó chỉ là số tiền mang thuộc tính Biểu tượng nhằm phân trần sự tôn trọng tác giả. Riêng Mỹ Tâm và ê-kíp của cô lại chẳng phải xin phép ông.

Về phía nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng, ông từng bị Mỹ Tâm “qua mặt” 10 năm trước khi hát ca khúc “Búp bê không ái tình” trên sàn diễn và được giới thiệu là nhạc ngoại, lời Việt: Lê Quang đãng. Tất nhiên, điều khiến cho ông phiền lòng là Mỹ Tâm, dù đã tuyên bố không biểu diễn ca khúc này do dính líu tới bạn dạng quyền nhưng cô không giữ lời, thậm chí còn tiếp diễn “đặt tên” Lê Quang tham gia phần lời Việt.

Nhạc sĩ còn chia sẻ tới bữa nay ông không màng đến lời xin lỗi hay chuyện tác quyền trong khoảng phía nữ ca sĩ. Theo ông Hoàng Văn Bình - Phó giám đốc chi nhánh phía Nam của Trọng điểm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc VN, hiện giờ phía Mỹ Tâm vừa phải xin phép tác giả nước ngoài, vừa phải xin phép tác giả trong nước. Sáng 16.2, trên tinh thần phù hợp tác, ông cùng với nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng có ngồi lại với nhau, song sau cùng, nhạc sĩ vẫn không ưng ý để Mỹ Tâm phát triển MV trong một thời điểm vì nghĩ là cô thiếu tôn trọng tác giả.

Như vậy, chỉ vì khiến cho căng quá mà Mỹ Tâm và ê-kíp không dễ dàng có thời cơ bắt tay với nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng, trong khi sự việc đúng ra sẽ được khắc phục ổn thoả và có tình hơn. Việc sửa sai là quan trọng, song thái độ của người vi phạm quyết định việc tác giả có hội thoại và bỏ dở cho họ hay không, hay còn tạo khoảng cách rộng hơn giữa nhì bên.

Các ca sĩ khác làm cho gì khi bị tố vi phạm?

“Chuyện vi phạm tác quyền diễn ra nhiều lần, không có gì lạ” - một nhạc sĩ kiêm luật sư bình luận. Trong khoảng các ca sĩ gạo cội trong nghề tới những tân binh cũng đều có thể bị tố vi phạm. Cách đây không lâu, thí sinh Sing my song Lê Thiện Hiếu cũng bị Thái Quang - giọng ca The Voice 2013 tố xâm phạm phiên bản quyền ca khúc “Ví như ta còn yêu” mà anh tìm độc quyền của nhạc sĩ Quốc Tuấn. Bốn tuần 9.2016, top 2 The Voice đã biểu hiện ca khúc này ở chương trình Bữa trưa vui lòng trên VTV3. Tuy nhiên, trong lúc chuẩn bị ra mắt bài hát thì Thái Quang chiếm được tin các trang nghe nhạc trực tuyến đang phát tán “Giả dụ ta còn yêu” do Lê Thiện Hiếu biểu thị. Theo tin tức từ Thái Quang quẻ, khi muốn địa chỉ Thiện Hiếu khắc phục về điều bản quyền, thì Hiếu không nghe máy…

Ca sĩ trẻ Phạm Hồng Phước cũng từng hứng chịu gạch đá khi cho ra mắt single “Khi chúng ta già” nhưng không ghi rõ ca khúc được phổ nhạc trong khoảng bài thơ “Khi chúng ta già” của Nguyễn Thị Việt Hà. Sau đó, Hồng Phước đã công khai xin lỗi Việt Hà và người ái mộ vì đã lặng ngắt trong thời điểm xảy ra sự cố và từ đó ghi rõ tên tác giả viết lời ca khúc.

Còn phần lớn câu chuyện ca sĩ bị tố vi phạm bạn dạng quyền thông suốt năm này qua 04 tuần nọ. Chính vì thế, vụ của Mỹ Tâm phải ngưng phát trên các kênh nghe nhạc trực tuyến và YouTube cho thấy đây chính là lúc gióng lên hồi chuông về bạn dạng quyền.

Trong một cuộc hội thảo, nhạc sĩ Phó Đức Phương cho biết, theo ông, kiểm soát an ninh ích lợi cho nghệ sĩ cũng nhằm mục đích kiểm soát an ninh lợi ích tầm thường cho đồng đội, bởi tái tạo sức công tích của những người làm nghệ thuật sẽ giúp họ có khả năng sáng tác rộng rãi tác phẩm nghệ thuật có giá trị. Đương nhiên, ở Việt Nam, yếu tố bạn dạng quyền trước giờ vẫn chỉ được bàn tới với tư cách là vì ích lợi của cá nhân nghệ sĩ.

Thế vì thế, đừng nghĩ vi phạm bạn dạng quyền thì chỉ cần xin lỗi là kết thúc, cần thiết là cách thức hành xử sao cho tác giả cảm thấy họ được tôn trọng, thì mới mong vật phẩm đến với công chúng trơn.

MINH THI

Tham khảo thêm: doc tin tuc